શા માટે નાણાકીય વર્ષ 31મી માર્ચે જ પૂરું થાય છે અને 31મી ડિસેમ્બરે નહીં? જાણો તેની પાછળના આ 4 કારણો

દર વર્ષની જેમ આ વખતે પણ નાણાકીય વર્ષ 31મી માર્ચે સમાપ્ત થઈ રહ્યું છે. આ વખતે નાણાકીય વર્ષ 2023-24 બંધ થવાનું છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, કરદાતાઓ સરકારને તે સમયગાળા દરમિયાન તેમની કમાણી અને ખર્ચની વિગતો જણાવે છે. જો તેમની આવક ટેક્સના દાયરામાં આવે છે તો તેમણે પણ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. ત્યારે 1લી એપ્રિલથી નવું વર્ષ શરૂ થાય છે. આઝાદીના ઘણા સમય પહેલાથી આવું થતું આવ્યું છે. સમય સાથે માત્ર ટેક્સ સ્લેબ બદલાયો.

હવે 3 લાખ રૂપિયા સુધીની કમાણી કરમુક્ત કરવામાં આવી છે, પરંતુ નાણાકીય ચક્ર આજે પણ એ જ છે. આટલું જ નહીં, હવે બે ટેક્સ વ્યવસ્થા બનાવવામાં આવી છે. એક જૂની કર વ્યવસ્થા અને બીજી નવી કર વ્યવસ્થા. જૂની ટેક્સ વ્યવસ્થા હેઠળ, 2.5 લાખ રૂપિયા સુધીની કમાણી કરના દાયરાની બહાર હતી. જ્યારે નવી કર વ્યવસ્થા હેઠળ, 3 લાખ રૂપિયા સુધીની કમાણી કરવેરા માળખાની બહાર રાખવામાં આવી છે. આ ટેક્સની મૂળભૂત બાબત છે. હવે ચાલો નાણાકીય વર્ષના મહિનામાં કોઈ ફેરફાર ન થવા પાછળનું કારણ જોઈએ.

આ પાછળના કારણો શું છે?

1 એપ્રિલથી નવું નાણાકીય વર્ષ શરૂ કરવાનો નિયમ અંગ્રેજોના સમયથી ચાલી આવે છે, કારણ કે તે તેમના માટે અનુકૂળ હતું. તેથી જ તેણે તે કર્યું. દેશ આઝાદ થયો ત્યારે પણ તેમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો ન હતો. બંધારણમાં પણ નાણાકીય વર્ષનો સમય માર્ચ-એપ્રિલ જ રાખવામાં આવ્યો છે.

ભારત એક કૃષિપ્રધાન દેશ છે, તેથી પાક ચક્રને ધ્યાનમાં રાખીને, 31મી માર્ચે બંધ રાખવામાં આવ્યો છે. આ સમયે નવો પાક રોપવામાં આવે છે, અને ખેડૂતો જૂના પાકની લણણી કરે છે અને તેને બજારમાં વેચે છે, જેના કારણે તેઓ થોડી કમાણી કરે છે, પછી તેઓ તે નાણાકીય વર્ષમાં તેમના વ્યવહારોના હિસાબ તૈયાર કરે છે, અને તરત જ નવું નાણાકીય વર્ષ શરૂ થાય છે અને ખેડૂતો નવા પાકની વાવણી શરૂ કરે છે.

ઘણા લોકોના મનમાં આ પ્રશ્ન આવે છે કે ડિસેમ્બર મહિનામાં બંધ કેમ નથી થતો? ખરેખર, ડિસેમ્બર મહિનામાં બંધ ન રાખવાનું એક કારણ તહેવારોને કારણે અત્યંત વ્યસ્ત શેડ્યૂલ છે, જે બંધ કરવામાં મુશ્કેલી ઊભી કરે છે. તેથી તેને ડિસેમ્બર મહિનામાં રાખવામાં આવ્યો નથી.

છેલ્લું કારણ એ છે કે કેટલાક નિષ્ણાતો માને છે કે 1 એપ્રિલ ભારતમાં હિન્દુ નવા વર્ષની શરૂઆત કરે છે. એટલા માટે આ કરવામાં આવ્યું છે. આ સમય દરમિયાન લોકો તેમની કાર્યશૈલી પણ બદલી નાખે છે. નાણાકીય વર્ષનો મહિનો માર્ચ-એપ્રિલ શા માટે નક્કી કરવામાં આવ્યો છે તેના કારણ વિશે બંધારણમાં કોઈ માહિતી ઉપલબ્ધ નથી.